İyi miyim, Değil miyim?: Kadın Olmak ve Psikolojik Sağlığımız

“İyi misin?” diye sorduklarında hemen yapıştırdığımız o klasik “iyiyim” cevabını bir kenara bırakalım. Gerçekten nasılız?

Her sabah uyandığımızda üzerimize giydiklerimiz sadece kıyafetlerimiz değil. Bir de toplumun bize biçtiği roller var: Mükemmel anne olmalısın, anlayışlı eş olmalısın, kariyerinde başarılı olmalısın, evini düzenli tutmalısın, her daim bakımlı görünmelisin… Liste uzayıp gidiyor, değil mi?

“Yapmalısın, etmelisin, olmalısın…” Bu kelimeler, zihnimizde sürekli çalan bir alarm gibiler. Ve bu alarm, çoğu zaman psikolojik sağlığımızı derinden etkiliyor.

Geçen hafta danışanlarımdan biri (evet, ben de bir psikologum) şöyle demişti: “Hocam, bazen nefes alamıyorum. Sanki herkes benden bir şey bekliyor ve ben hiçbirini yapamıyormuşum gibi hissediyorum.” Bu cümle, aslında pek çoğumuzun ortak duygusu değil mi?

İşte tam da bu noktada durup kendimize sormamız gereken birkaç soru var:

Bu beklentiler gerçekten bizim için mi önemli? Yoksa başkalarının bize dayattığı standartlar mı?

Peki ya bu baskıyla nasıl baş ediyoruz? Çoğumuz sessiz kalıyoruz. Bazılarımız yeme bozuklukları geliştiriyor, bazılarımız sürekli alışveriş yapıyor, bazılarımız kendini işe gömüyor. Ama içimizdeki o sıkıntı, o huzursuzluk hiç gitmiyor.

Sevgili kadınlar, size bir sır vereyim mi? Bu yaşadıklarınızda yalnız değilsiniz. Ve daha önemlisi, bunları yaşamak “normal” değil. Yani toplumun bize dayattığı bu baskıyı kabullenmek zorunda değiliz.

Peki ne yapmalıyız?

İlk adım, kendimizi tanımak ve kabullenmek. Mükemmel olmak zorunda değiliz. Evet, bunu bir kez daha söylüyorum: MÜKEMMEL OLMAK ZORUNDA DEĞİLİZ!

İkinci adım, duygularımızı bastırmamak. Üzgünsek üzgün olduğumuzu söyleyebilmeliyiz. Yardıma ihtiyacımız varsa bunu dile getirebilmeliyiz. Yorgunsak “bugün yapamıyorum” diyebilmeliyiz.

Üçüncü ve belki de en önemli adım: Profesyonel destek almaktan çekinmemek. “El alem ne der?” diye düşünmeyi bırakalım. Psikoloğa ya da psikiyatriste gitmek, ayıp değil. Tam tersine, bu kendimize verdiğimiz değerin bir göstergesi.

Size kendi klinik deneyimimden birkaç örnek vermek istiyorum (isimler ve detaylar değiştirilmiştir):

Ayşe, 35 yaşında başarılı bir yönetici. Her sabah işe gitmeden önce çocuklarını hazırlıyor, akşam eve gelince ev işleriyle ilgileniyor, gece geç saatlere kadar çalışıyor. Bir gün panik atak geçirene kadar her şeyi tek başına halletmeye çalıştı. Şimdi tedavi görüyor ve hayatında ilk defa “hayır” demeyi öğreniyor.

Zeynep, 42 yaşında iki çocuk annesi. Yıllarca kayınvalidesinin “sen iyi anne değilsin” sözlerine maruz kaldı. Depresyona girdi. Terapi sürecinde kendi değerini keşfetti ve artık başkalarının yargılarına göre değil, kendi değerlerine göre yaşıyor.

Merve, 28 yaşında bekar bir kadın. Sürekli “evlenme yaşın geçiyor” baskısıyla karşı karşıya. Anksiyete bozukluğu yaşıyordu. Şimdi kendi hayat tempasında, kendi kararlarını vererek ilerliyor.

Bu hikayelerdeki kadınların ortak noktası ne biliyor musunuz? Hepsi yardım isteme cesaretini gösterdi ve hayatları değişti.

Sevgili kadınlar, psikolojik sağlığımız en az fiziksel sağlığımız kadar önemli. Toplumsal baskılar, beklentiler bizi hasta ediyorsa, bunu değiştirme gücü yine bizde.

Ne yapabiliriz?

1. Öncelikle duygularımızı tanıyalım ve kabul edelim
2. Kendimize karşı nazik olalım
3. Sınırlar koymayı öğrenelim
4. Gerektiğinde “hayır” diyebilelim
5. Destek istemekten çekinmeyelim
6. Diğer kadınlarla dayanışma içinde olalım

Ve en önemlisi, kendimize şu soruyu soralım: “Ben ne istiyorum?”

Bu yazıyı okuyan her kadının bilmesini istediğim bir şey var: Güçlüsünüz, değerlisiniz ve yalnız değilsiniz. Psikolojik sağlığınız için atacağınız her adım, sadece sizin için değil, gelecek nesiller için de önemli bir yatırım.

Son olarak, eğer kendinizi iyi hissetmiyorsanız, profesyonel destek almaktan çekinmeyin. Bu, zayıflık değil, tam tersine kendinize gösterdiğiniz saygının ve özenin bir göstergesidir.

Sevgiyle kalın, kendinize iyi bakın.

*Not: Psikolojik destek almak istiyorsanız, bulunduğunuz şehirdeki ruh sağlığı profesyonellerine, aile sağlığı merkezlerine veya kadın danışma merkezlerine başvurabilirsiniz. Ayrıca birçok dernek ve vakıf, ücretsiz psikolojik destek hizmeti sunmaktadır.*