Nöbetçi Eczaneler
Antalya’da ve Hatay’da yaşayan iki kişi, tanımadıkları insanlara böbreğini vererek çapraz nakille eşlerinin hayata yeniden tutunmasını sağladı.
16 yıl önce annesinin böbreğiyle hayata tutunan Duygu Buran, böbreğinin sağlığına zarar vermeye başlaması nedeniyle, böbrek nakli için tekrar başvuru yaptı. Hatay’da yaşayan böbrek yetmezliği hastası S.A. da kendisine böbreğini vermeyi isteyen eşiyle aralarındaki kan uyuşmazlığı nedeniyle nakil için başvuru yaptı. Yapılan testler sonucu aralarında doku uyumunun olduğu tespit edilen iki çift arasında çapraz nakil yapılarak, Duygu Buran ve S.A., sağlığına kavuşturuldu. Buran, mutluluğunu, “Nakil yapıldı, gözümü açtım. Hiçbir şey olmamış gibi mutlu oldum, yeniden doğmuş gibiyim” şeklinde ifade ederken, eşi Azim Buran ise, “’Hastalıkta, sağlıkta’ derler ya ben de her konuda yardımcı olmaya çalıştım. Bu süreçte kimi vazgeçebiliyor ama aklıma hiç kötü düşünce getirmedim” dedi.
Antalya’da yaşamını sürdüren Duygu Buran (29), böbrek yetmezliği ile çocuk yaşta tanıştı ve 13 yaşındayken annesinden böbrek nakli oldu. 16 yıl boyunca annesinin yeniden hayat veren böbreği ile yaşamını sürdüren Buran, evlendi bir yuva kurdu ve anne olarak 2 çocuk sahibi oldu. Yıllar sonra, Duygu tekrar böbreğini kaybedince yeniden nakil için Sağlık Bakanlığı böbrek bekleme listesine kaydı yapıldı. Eşi Azim Buran, bekleyen 25 bine yakın hasta olup, yılda sadece 400-500 böbrek bağışı yapıldığını öğrenince hemen kendisi gönüllü oldu. Kan grupları uymasına rağmen aralarındaki uyum testinde sorun çıktı. Duygu’nun vücudu eşine karşı tepki verdi. Hemen çapraz nakil listesinden uygun çift bulundu ama gelen 4 çift ile yapılan testlerde de uyum sorunu çıktı. Süreç içerisinde, Duygu’ya tüm güncel tedavi yöntemleri uygulandı. 2 ayın sonunda Hatay’dan kendileri gibi genç bir çift olan S.A. ve eşi ile dokuları uygun çıktı. S.A.’ya da eşi böbrek vermek istiyordu ama onların da kan grupları uymuyordu. Böbrek nakli olması zor olan hastaların nakilleri, Medical Park Antalya Hastanesi Organ Naki bölümü tarafından, eylül ayının başında gerçekleştirilerek, hem Duygu hem de S. sağlıklı bir şekilde taburcu edildi.
16 yıl sonra yeniden nakil
Medical Park Antalya Hastane Kompleksi Organ Nakli Koordinatörü Dr. Levent Yücetin, Duygu Buran’ın 16 yıl önceki böbrek naklinin de kendileri tarafından gerçekleştirildiğini kaydederek, yapılan operasyon hakkında bilgi verdi. Yücetin, “Duygu 29 yaşında ama bu bizim onunla ilk karşılaşmamız değil, biz ekip olarak onunla 13 yaşındayken bundan 16 sene önce karşılaştığımızda bir böbrek yetmezliği sorunu vardı. Annesinden böbrek nakli yaptık. Üzerinden tam 16 yıl geçti, 16 yılın sonunda maalesef böbreğini kaybetti. Böbreğini kaybettiği zaman ikinci nakil şansımız var ama bu 2. nakiller birinciye göre zor oluyor. Önce Sağlık Bakanlığı besleme listesi kaydını yapıyoruz. Bu listede maalesef 25 bine yakın insan beklemesine rağmen, organ bağış kültürü anlamında birazcık zayıf bir ülkeyiz. Eşi ’Ben böbreğimi vereyim’ dedi, hemen tıbbi testlere başladık ama eşiyle yaptığımız uyum testinde uygunsuzluk çıktı. Bu durum 2 ay önceydi, iki ay boyunca birçok test, tedavi, çeşitli planlamalar yaptık. Hem tecrübemizi koyduk, hem dünyadaki yeni yapılan testlerin hepsini inceleyerek Duygu’ya uygun olanları kendisine uyguladık” ifadelerini kullandı.
Dr. Levent Yücetin, tüm tedavilerin yapılmasının ardından, Duygu Buran ve eşi Azim Buran’ın Hatay’dan gelen başka bir çiftle doku uyumları gerçekleşince böbrek hastalarına çapraz nakil yapıldığını aktardı. Yücetin, şöyle devam etti:
“Çifti Hatay’dan kan grupları birbirine uymayan başka bir çiftle çaprazladık. Onun vericisi Duygu’ya, Duygu’nun eşi de diğer hastamıza böbreğini verdi. Başarılı bir nakli Eylül ayının başında ekip olarak gerçekleştirdik. Organ Nakli Bölüm Başkanı Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Aliosmanoğlu’nun başkanlığındaki cerrahi ekibimiz, çok güzel bir ameliyat yaptı, sonrasında Organ Nakli Merkezi Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Havva Asuman Yavuz hocamızın nefroloji ekibi tarafından takipleri sürdürüldü. Bugün nakil yapılmasının üçüncü haftasındayız. Diğer aileyi de Hatay’a uğurladık.”
“Duygu gibi birçok insana organ bağışlayarak hayat verebiliriz”
Türk Nefroloji Derneği’nin verilerine göre 10 yılın üstünde diyalizde yaşayan hasta sayısının oldukça az olduğuna dikkat çeken Dr. Levent Yücetin, “16 yıl önce nakil olan Duygu’ya eğer biz nakil yapmasaydık, bu kadar emeğe tecrübeye rağmen bugün Duygu aramızda olmayacaktı. Doğanın bir kuralı var, hepimiz toprağa karışacağız ama en büyük mirasımızı Duygu gibi birçok insana organ bağışlayarak hayat olabiliriz, asıl olan hayattır. Duygu, büyüdü, evlendi, çocuk sahibi oldu, bundan sonra aynı şekilde hayatını sürdürecek. Dünyada en fazla çapraz nakil yapan merkezlerden biriyiz, Türkiye’de de çok fazla yapıyoruz hatta bunlardaki tecrübemizi daha önce uluslararası yayın haline de getirdik. Çeşitli kongrelerde de sunduk, çünkü ülkemizde organ bağışı azlığı nedeniyle hastalarımıza hayat vermek için çeşitli alternatifler üretmek zorundayız. Çapraz nakil de dünyada kabul gören yöntemlerden bir tanesi ve biz de her ay iki üç tane çapraz nakil yapıyoruz” dedi.
“Yeniden doğmuş gibiyim”
16 yıl sonra çapraz nakille yeniden hayata tutunan Duygu Buran ise tekrar böbrek rahatsızlığı yaşadığını hamileliği sırasında karşılaştığı sorunlarla anladığını dile getirdi. 4 ve 2 yaşlarında 2 çocuğu bulunan Buran şöyle konuştu:
“Hamileliklerde tansiyon, şeker çıktı. Şeker indi ama tansiyon düşmemiş, tansiyonu vücut almış, ben hissetmiyordum. Tansiyonum 20’lere kadar çıktığı için böbreğim yorulmuş. Son olarak covid geçirdim, o da etkileyince böbrek attı. 16 sene sürdü, 17’nci senesinden gün aldığım gün attı. Tekrardan başvurduk, bir sürü verici getirdim olmadı, eşimi getirdim olmadı. Olmayınca çapraz nakil yapıldı. Nakil işlemini duyunca heyecanlandım, sonra ameliyat korkusu başladı. Nakil yapıldı, gözümü açtım. Hiçbir şey olmamış gibi mutlu oldum. Yeniden doğmuş gibiyim.”
“Tansiyon diye bir şey kalmadı”
“Çocukların hastanede bulunduğu sırada ananesinde kaldıklarından bahseden Duygu Buran, yeniden nakil sonrası çocuklarıyla rahatça ilgilenebileceğinden duyduğu memnuniyeti şu şekilde dile getirdi:
“4 yaşındaki çocuğum, ananesine ’Annem ne zaman iyileşecek, doktorlara söyle artık iyileştirsinler de yanıma göndersinler’ demiş. Hastaneden döndükten sonra çok mutlu oldular. Peşimizi salmıyorlar. Tansiyon diye bir şey kalmadı.”
“Hastalıkta, sağlıkta”
Böbreğini vererek eşini sağlığına kavuşturan Azim Buran ise nikah kıyılırken verilen söze dikkat çekerek şu ifadelere yer verdi:
“Çok uğraştık, gecemizi gündüzümüze kattık. Verici getirdik olmadı. En sonunda ben çapraza girmeyi kabul ettim, yeniden eşime can vermiş oldum. ’Hastalıkta, sağlıkta’ derler ya her konuda yardımcı olmaya çalıştım. Eşime, çocuklarımın başında yeniden hayata tutunması için yardımcı oldum. Bu süreçte kimi vazgeçebiliyor ama ben aklıma hiç kötü düşünce getirmedim.”