Nöbetçi Eczaneler
Son yıllarda gelişigüzel kullanımla gündeme gelen kan sulandırıcılarla ilgili konuşan Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Erdal Belen, “Bazı insanlarda hayat kurtarıcı ama bazı insanlarda hayat karartıcı olabilir. Şu sıra en sık rastladığımız şey; gereksiz kullanım. İlginç, son dönemde rastladığımız bir şey, saç ekimi masasından kalp krizleri geliyor. Kullanımı kesmeyenler kanamayla geliyor, kesenler ise kalp kriziyle çünkü uzun da süren bir işlem, doktora sormadan kesmek de devam etmek de hatadır. Maalesef acil anjiyo için koroner yoğun bakıma yatmak için hastalar gelmeye başladı. Gençlerde daha ölümcül daha kötü sonuçlanıyor” dedi.
Son yıllarda sıklıkla gündeme gelen ve dünyada etkili olan Covid-19 pandemisi sonrası kullanım sıklığında artış olduğu ifade edilen kan sulandırıcılara karşı uzmanlar uyarıyor. Çeşitli kalp problemleri geçiren kişilerde kullanım gerekliliği oluşsa da doktor kontrolü olmadan gelişigüzel kan sulandırıcı kullanımın kişilerin hayatını tehdit edebileceği belirtiliyor. Sultangazi Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Bölümü Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Erdal Belen de vatandaşlara önemli uyarılarda bulundu. Yerli ve yabancı çok sayıda vatandaşın yaptırdığı saç ekiminde kan sulandırıcı etkisi konusuna yönelik konuşan Prof. Dr. Belen, kişilerin işlem dolayısıyla kendi başına kan sulandırıcıyı bırakması ya da başlamasının sıkıntılara neden olduğunu söyleyerek bilgiler verdi.
“Doktora sormadan kesmek de devam etmek de hata”
Kan sulandırıcıların hayati etkileri olduğunu, doktora danışılmadan kullanılması ya da bırakılmasının yanlış olduğunu söyleyen Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Erdal Belen, “Kan sulandırıcı konusu çok hayati, bazı insanlarda hayat kurtarıcı ama bazı insanlarda hayat karartıcı olabilir. Çeşitli kan sulandırıcılar var; çok daha hafif olanlar, ağır olanlar var. Bir kalp damar, beyin damar tıkanıklığı veya bacak damar tıkanıklığı varsa stent takılmışsa, by pass olmuşsanız ömür boyu kan sulandırıcı içmeliyiz. Ayrıca bazı kalp ritim bozukluklarında ve bacak damar tıkanıklıkları, akciğere pıhtı atması durumlarında da ömür boyu veya bazen biz belirliyoruz süresini 6 ay ile 1 yıl kullanmak zorundayız. Bizim de şu sıra en sık rastladığımız şey; gereksiz kullanım. Siz 60 yaşını geçtiniz, bir kan sulandırıcı kullanmalısınız ya da hipertansiyonunuz, şeker hastalığınız var, hayır, asla saydığım hastalıklar olmadıkça kullanmamalıyız, neden? En basiti bir yerimizi kestiğimiz zaman kanama durmaz, ciltte morarmalar ama daha fazla mide, bağırsak kanamaları, en tehlikesi de beyin kanamaları. Örnek vereyim; son zamanlarda çok ünlü olduğu için Covid. Covid ve diğer enfeksiyonlarda kalp hastalıkları riski artar ama rutin kan sulandırıcı kullanmamız bunu azaltmaz, yaygın kullanımda kanamaları çok artırıyor. O yüzden kafamıza göre kullanmamalıyız. Maalesef sosyal medya çok büyük problem, özellikle doktor olmayan, kendi branşı olmayan kişilerin basit tablet şeklindeki kan sulandırıcıları geçtim, iğne şeklinde olanları bile önerdiklerini görüyoruz, kesinlikle dinlemesinler. 45-50 yaşına geldin kullan veya şöyle şeyler bile duyuyoruz; ‘Yürüyorum, çabuk yoruluyorum’, ‘Bacaklarında kan dolaşımını hızlandırır, kan sulandırıcı al’ bu çok ciddi bir hata. Diğer bölümleri gezsek onlar da bizi suçluyor, ’Çok kan sulandırıcı yazıyorsunuz’ diye aslında biz yazmıyoruz, insanlar kafasına göre kullanıyor. Doktora sormadan kesmek de devam etmek de hatadır” dedi.
“Saç ekimi masasından kalp krizleri geliyor”
Saç ekimi işleminde kan sulandırıcının etkisine yönelik konuşan Prof. Dr. Belen, “İlginç, son dönemde rastladığımız bir şeyi söyleyeyim; saç ekimi ülkemizde çok iyi yapılıyor ve arttı. Saç ekimi masasından kalp krizleri geliyor, neden? Belki de kullanması gerekirken bilinçsiz, belki oradaki yetkili kişiye söylemiyor, kesiliyor. Bunlar bile arttı, mutlaka işlemi yapan kişiyle hekimin ortak karar vermesi gerekiyor. Saçı ekileceği için kanamalı, bir miktar da acıtan bir yöntem, hasta aklınca kesmiş ama bu masada kalp krizi ve ölümcül sonuçlara sebep oluyor. Örnek vereyim; liposuction gibi bir yağ aldırmadan bile biz hastalar görüyoruz. Bu olayın ne kadar ciddi olduğunu gösteriyor. Etkileşiyor, bir kan sulandırıcı kullanıyorsanız bir antibiyotiği alırken bin defa düşünmemiz, uygunsa aile hekimine danışmamız lazım. Yiyeceklerle etkileşimini hekimine sorsunlar. Ben bu kan sulandırıcıyı alıyorum, yiyeceklerle etkileşimi var mı, çünkü bazen bazı yörelerde bazı besinler çok tüketiliyor, bu durumda da bu kanamaları ve ya pıhtılaşmayı artırabilir” şeklinde konuştu. Yurt dışından gelen hastalarda da buradaki hastalarda da görüyoruz. Bu hastalar içinde stenti olan, daha önce kalp krizi geçiren, by pass olan, bacak damarı tıkalı olan bu hastaların kan sulandırıcılarını belki iletişimsizlik oluyor, oradaki yetkiliye söylemiyor ve kesmiyorlar. Kesmeyenler kanamayla geliyor, kesenler ise kalp kriziyle çünkü uzun da süren bir işlem. Saç ekimi sırasında acıyla birlikte adrenalin artacaktır ve strese gireceğiz, bu normal bir şey. Bu kalp hadisesi riskini artıracaktır. Kan sulandırıcıyı kafasına göre kestiyse maalesef acil anjiyo için, koroner yoğun bakıma yatmak için o tarz hastalar gelmeye başladı. Saç ekimi yapılan hastaların çoğu genç hasta, genç hastaların yan damarları çok gelişmediği için maalesef daha kötü seyrediyor. Biraz yaşı büyük olanların yan damarları gelişiyor, bir yer tıkansa da diğer yerden beslenebiliyor. Gençlerde daha ölümcül, daha kötü sonuçlanıyor. ‘Ailemde alzheimer ya da bunama var’, ‘Sen rutin kan sulandırıcı kullan ki beyin kan akımı artsın’ diye düşünüyorlar. Çok çok ölümcül sonuçlara sebep olabiliyor, bunları yapmamalıyız. Gereksiz kullanan bir hasta hiçbir yararı olmadığı gibi üzerine bir de kanama riskini alacak, spor, egzersiz kan sağlığımızı artırır” ifadelerini kullandı.