29 EKİM

Kimi Nene Hatun oldu, kimi kağnısıyla cepheye mermi taşıyan Elif. Çocuklar hem eğlendirdiler hem de kendileri çok eğlendiler. Yüzlerindeki mutluluk görmeye değerdi. Havanın da güzel olması sayesinde herkes çok güzel bir gün geçirdi. Anne babalar ve çocukların yakınları haklı bir gurur yaşadı. Minik öğrenciler bu kısa gösteri için aylardır hazırlanıyor. Büyüklerin bile bildikleri bir alanda gösteri yapmak için hazırlık yaptıklarını düşünürsek, bu gayet normal bir durum.

Atatürk tarafından  yönetim biçiminin Cumhuriyet olması için  yasa tasarısı 29 Ekim 1923’te Meclis’e sunuldu. Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nda yapılan değişikliklerin kabulü ile Cumhuriyet, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından ilan edilmiş oldu. Cumhuriyetin ilanı, Ankara’da 101 pare top atışı ile duyuruldu ve 29 Ekim gecesi ile 30 Ekim 1923 tarihinde başta Ankara olmak üzere tüm ülkede bir bayram havasında kutlandı. Ancak Cumhuriyet ilan edildiği sırada henüz 29 Ekim günü bayram ilan edilmemiş, kutlamalar konusunda bir resmi düzenleme yapılmamıştı. 29 Ekim’de Cumhuriyet Bayramı’nın millî bayram olarak kutlanması, 1925’te resmi bir hüküm şekline geldi. Cumhuriyetin ilan edildiği gün, 1925’ten itibaren ülke içinde ve dış temsilciliklerde resmî bir bayram olarak kutlanmaya başladı.

Cumhuriyet, siyasi gücün halk ve temsilcileri tarafından paylaşıldığı bir devlet yönetim şeklidir ve yapısı gereği monarşinin yokluğu üzerine kuruludur. Bir cumhuriyette temsil, genel vatandaşlar tarafından serbestçe seçilebilir veya seçimle belirlenebilir. Cumhuriyet terimi, monarşiler olmayan devletler için bir tanım olarak Rönesans yazarları tarafından ortaya çıktı. Machiavelli gibi bu yazarlar, bu tür hükûmetlerin nasıl işlemesi gerektiğini anlatan önemli yönlendirici eserler de yazdı. Bir hükûmetin ve toplumun nasıl yapılandırılması gerektiğiyle ilgili bu fikirler, klasik cumhuriyetçilik veya şehir devletleri insanlığı olarak bilinen bir ideolojinin temelini oluşturur. Bu ideoloji, Roma Cumhuriyeti ve Antik Yunan şehir devletlerine dayanır ve vatandaşlık erdemi, hukukun üstünlüğü ve karma hükûmet gibi ideallere odaklanır.

Seçme seçilme gibi haklar, ülkemizde Cumhuriyet ile birlikte gelişti. Günümüzde gerekli koşulları sağlayan her Türk vatandaşı seçme ve seçilme hakkına sahiptir. Yönetimde yer alabilir veya yönetimin seçiminde etkin olabilir. Bu anlamda Cumhuriyet halkın söz sahibi olması adına büyük bir şanstır ve böyle coşkulu kutlamaları hak etmektedir. Hepinizin Cumhuriyet Bayramı tekrar kutlu olsun.